ما در ایران بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر سواحل اصلی، جزیرهای و رودخانهای داریم، اما سهم بسیار پایینی در GDP ایران از حوزه کسبوکارهای دریایی است؛ به همین دلیل به تازگی به اهمیت اقتصاد دریامحور تاکید شده است.
به گزارش صنعت احداث و به نقل از ایسنا، شهریور ماه سال گذشته سیاستهای کلی برنامه هفتم از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد که در بند ۱۱ آن به تحقق سیاستهای کلی آمایش سرزمین با توجه به مزیتهای بالفعل و بالقوه و اجرایی ساختن موارد برجسته آن با توجه ویژه بر دریا، سواحل، بنادر و آبهای مرزی تاکید شد.
همچنین ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری آذرماه ۱۴۰۱ بخشنامه خط مشیها و چارچوب کلان برنامه هفتم توسعه را ابلاغ کرد که در موضوعات کلیدی آن، به رشد اقتصادی عدالتمحور با رویکرد ارتقای بهرهوری با تأکید بر اقتصاد دریامحور اشاره شده، چرا که موضوعاتی مانند انرژی و ترانزیت یا اقتصاد دریامحور که موتور محرکه و کانون رشد اقتصادی و افزایش تولید هستند.
فرمانده معظم کل قوا ارتقاء همهجانبه توان رزمی و تجهیزات دفاعی در نیروی دریایی و استمرار اقداماتی همچون دریانوردی در آبهای دوردست و بینالمللی را لازم دانستند و گفتند: استفاده از فرصت دریا و ظرفیتهای عظیم آن باید به فرهنگ عمومی در کشور تبدیل شود.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به سوابق دریانوردی ایرانیان در گذشته که باعث انتقال فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی به مناطق دیگر دنیا شد، خاطرنشان کردند: با وجود این سابقه و سواحل طولانی دریایی در شمال و بهخصوص جنوب ایران، فرهنگ استفاده از فرصتهای دریا در کشور مورد غفلت واقع شده و باید به فرهنگ عمومیِ مردم تبدیل شود.
پیش از این نیز محسن رضایی -معاون اقتصادی رئیس جمهوری – عنوان کرده بود: امروز برای دسترسی به دریا جنگها انجام میشود اما ایران علی رغم اینکه دریا دارد از دریا هیچ استفادهای نمیکند. باید از فرصتها استفاده کنیم؛ برای سرعت دادن و شتاب دادن به اقتصاد کشور، باید بحث توسعه دریامحوری را در دستور کار قرار دهیم و از همه کارآفرینان، سرمایهگذاران و همه ایرانیان داخل و خارج از کشور درخواست داریم تا سرمایه و ایدههای خود را در خصوص سواحل و دریاهای ایران به کار ببندند.
همچنین به گفته مسعود پلمه، دبیر انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران، اگر چه ما در ایران بیش از ۵۸۰۰ کیومتر سواحل اصلی، جزیرهای و رودخانهای داریم، اما متاسفانه سهم بسیار پایینی در GDP ایران از حوزه کسبوکارهای دریایی است؛ این در حالی است که پیشرفتهترین شهرها، توسعهیافتهترین کارخانجات و فعالیتهای اقتصادی، در کنار سواحل شکل گرفته و بالندگی آن کشورها را رقم میزند و علت آن هم نگاه عمیق اجتماعی و اقتصادی از دریچه دریاست.
در عین حال مهرداد بذرپاش -وزیر راه و شهرسازی- بهتازگی با تاکید بر توسعه اقتصاد دریا گفته بود: اقتصاد دریامحور اگر در اولویت اول نباشد، در اولویت دوم و سوم هنگام مذاکرات ما با سایر کشورها و کشورهای همسایه است؛ مقامات مسئول از ما درباره این صنعت، افقهایی که ترسیم کردیم برای این صنعت، از ما سوال میپرسند و حتی از ما جلوتر خودشان پیشنهاد میدهند و اعلام تمایل میکنند و اینها همه نشان میدهد که اقتصاد دریا دارای اهمیت زیادی برای کشورمان ایران است.
به گفته او، در حال حاضر همپیوندی بر مبنای اقتصاد دریامحور بین کشورهای منطقه در حال شکلگیری است؛ اگر سالها قبل در ارزیابیها، یک صنعت به عنوان قطب بزرگ یاد میشد امروز تعریف تغییر کرده و کشورهایی که از چندین کیلومتر ساحل برخوردارند، اهمیت چند برابری دارند. مرز دریایی ایران در سواحل جنوبی با داشتن ١٨۵٠ کیلومتر ساحل عمان و خلیج فارس و با احتساب سواحل شمالی حدود ۵۸۰۰ کیلومتر است. این بدان معناست که میتوانیم در ۳۵ جزیره و سواحل شرایط راهبردی داشته باشیم که کمنظیر است.
در عین حال به واسطه محصور شدن ایران از شمال و جنوب به دریا، جغرافیای خاصی برای کشورمان وجود دارد. بذرپاش با اشاره به این موضوع اظهار کرد: نقش اقتصاد دریامحور در GDP آنقدر مهم است که کشورهای بدون ساحل نیز با مدلهای جدید به دنبال نقشآفرینی در این حوزه هستند. صدها سال پیش از اینجا به عنوان راه ابریشم یاد میشد و اخیرا یکی از مسئولان کشورها به من گفت گویا خداوند خواسته دوباره راه ابریشم از مسیر ایران احیا شود. اقتصاد دریا نه تنها به اندازه نفت بلکه بیش از نفت میتواند برای ما درآمدزایی کند، تا امروز تجربههای موفق و ناموفق داشتهایم که باید از آنها درس بگیریم و بر تجربههای موفق اصرار کنیم.