همان طور که می دانید صورت وضعیت صورت یا به عبارتی لیستی از هزینه های پیمانکار است که وی با ارائه آن به کارفرما می تواند هزینه های خود را وصول کند.

حال انواع مختلفی از صورت وضعیت بر حسب زمان ارائه آن به کارفرما موجود است که یکی از ان ها صورت وضعیت موقت می باشد.

مبالغ ذکر شده در صورت وضعیت موقت علی الحساب بوده و در صورت اشتباه در برخی مبالغ ، در صورت وضعیت های موقت بعدی بایستی این مبالغ اصلاح شوند.

یا حتی در برخی از مواردبه علت آماده نبودن صورت جلسه برخی از فعالیت ها در صورت وضعیت موقت درج نشده اند.

تمامی اشتباهات رخ داده در صورت وضعیت های موقت ، در صورت وضعیت قطعی که خود بر حسب صورت جلسات تایید شده مشاور نوشته شده است جبران خواهند شد.

تا به این جای کار متوجه شدیم که صورت وضعیت قطعی آخرین و دقیق ترین صورت وضعیتی است که یک پیمانکار به مشاور و یا کارفرما تسلیم می کند و به عبارتی این صورت وضعیت ، مبنای توسیه حساب کارفرما با پیمانکار می باشد.

بنابر این در صورت یک خطای جزئی در این صورت وضعیت ، هزینه های مالی جبران ناپذیری در انتظار پیمانکار خواهد بود؛ این در حالی است که اگر در صورت وضعیت موقت اشتباهی رخ  می داد به راحتی در صورت وضعیت های آتی قابل جبران بود.

2 – تهیه و تنظیم صورت وضعیت قطعی

پس از اتمام پروژه از طرف پیمانکار و بررسی آن توسط گروه مشاور ، پروژه تحویل کارفرما شده و صورت جلسه تحویل موقت تهیه و ابلاغ می شود.

مطابق بند 40 شرایط عمومی پیمان ، پیمانکار موظف است ظرف یک ماه پس از تحویل موقت، صورت وضعیت قطعی را بر اساس صورت جلسات، نقشه ها و سایر اسناد مربوطه پیمان به گروه مشاور ارسال نماید.

البته مدت زمان ذکر شده به نفع خود پیمانکار است و وی می تواند در جهت بهبود صورت وضعیت خود و تهیه تمامی صورت جلسه های خود این زمان را به تاخیر بیاندازد.

علت این کار پیمانکار آن است که اگر کارفرما با برخی از مبالغ موافقت نکند پیمانکار از لحاظ مالی متضرر می شود؛ بنابر این بایستی اسناد و مدارک کافی را در این راستا آماده کند.

کارفرما می تواند پس از مشاهده این تاخیر ، هزینه تهیه و تنظیم صورت وضعیت قطعی را از جانب پیمانکار به مشاور طرح پرداخت کند و این مسئولیت را به وی بسپارد.

این اتفاق معمولا رخ نمی دهد ؛ چرا که کارفرما همواره در صدد تاخیر در پرداخت است و نه تعجیل ؛ لکن از لحاظ قانونی این اتفاق امکان پذیر است.

3 – صورت وضعیت قطعی در شرایط پس از فسخ قرارداد

در این حالت پس از تهیه صورت وضعیت قطعی توسط گروه مشاور ، صورت وضعیت به پیمانکار جهت بررسی تسلیم می شود؛ پس از آن پیمانکار صورت وضعیت را یا امضا می کند و یا نمی کند که در هر دو حالت صورت وضعیت نگاشته شده به کارفرما ارسال می‌شود.

از آنجا که ملاک اصلی تسویه حساب کارفرما با پیمانکار مقادیر و احجام مدرج در صورت وضعیت قطعی می باشد ، پیمانکار نسیت به این صورت وضعیت حق اعتراض دارد .

البته حق اعتراض ارتباطی با امضا کردن یا نکردن پیمانکار ندارد و تنها نکته مهم در اعتراضات رعایت کردن مهلت زمان تعیین شده است.

حداکثر زمان برای اعتراض به این صورت وضعیت 1 ماه می باشد و در این مدت پیمانکار بایستی ادله و اسناد خود را جهت اعتراض به کارفرما ابلاغ فرماید.

همچنین کارفرما نیز نهایتا 1 ماه جهت رسیدگی به اعتراضات پیمانکار زمان دارد و در صورت پذیرفته نشدن قسمتی از اعتراضات ، پیمانکار طبق ماده 53 شرایط عمومی پیمان حق شکایت از کارفرما را دارد.

همچنین در صورت تعلل کارفرما در رسیدگی به اعتراضات پیمانکار در مدت 1 ماهه ، وضعیت اعتراضات به صورت خودکار به پذیرفته شده مبدل می شوند.

4 – دوره زمانی مورد بررسی در صورت وضعیت قطعی

همانطور که اشاره شد صورت وضعیت قطعی آخرین صورت وضعیتی است که پیمانکار تهیه می کند و اگر از مقاله صورت وضعیت موقت به یاد داشته باشید در این صورت وضعیت تمامی نواقص کار از ابتدای پروژه قرار می گیرد بنابر این دوره کارکرد صورت وضعیت قطعی درست از زمانی که پیمانکار زمین را تحویل می گیرد شروع می شود و تا تحویل موقت ادامه پیدا می کند.

همچنین اگر مطابق با صورت وضعیت قطعی ، پیمانکار بدهکاری ای نداشته باشد ، نیمی از مبلغ تضمین حسن انجام کار آزاد می شود.

5 – فرایند رسیدگی بر صورت وضعیت قطعی

مهندس مشاور جهت بررسی صورت وضعیت قطعی ابلاغ شده توسط پیمانکار نهایتا 3 ماه فرصت دارد.

کارفرما نیز 2 ماه از تاریخ ابلاغ صورت وضعیت از جانب گروه مشاور فرصت ارائه نتیجه را دارد.