۲۰ اسفند سال گذشته بود که در کمال تاسف خبر تعطیل شدن خط تولید لوکوموتیو واگن پارس مپنا در نتیجه واردات این محصول و بیکار شدن حدود ۱۳۰ نفر از پرسنل این شرکت و بلاتکلیفی سرمایه گذاری بالغ بر ۶۰ میلیارد تومانی واگن پارس در این خط را منتشر کردیم.
قطعا با انتشار چنین خبری در خصوص غول صنعتی تولیدکننده واگن در خاورمیانه، انتظار پیگیری هایی برای کنترل واردات محصولاتی می رود که این شرکت سال هاست آن ها را تولید می کند، محصولاتی که تولید هر یک، هزینه و زمان بسیار لازم دارد و اشتغال و معیشت کارگران بسیاری را تضمین می کند، اما متاسفانه تنها با گذشت کمتر از دو ماه از این ماجرا، خبر پیگیری واردات دیگر محصول تولیدی این شرکت و هموار شدن مسیر پرداخت پیش پرداخت خرید این واگن ها به گوش رسید تا خبر احتمال تعطیلی یک خط دیگر و بیکاری کارگران واگن پارس، اینبار در خط تولید واگن مترو دوباره گوش ها را بیازارد.
دهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ زاکانی در صد وچهل و سومین جلسه علنی شورای این شهر از هموار شدن مسیر پرداخت پیش پرداخت ۶۳۰ واگن برای متروی پایتخت خبر داد و گفت: از سال ۹۵ تعداد ۶۳۰ واگن از سوی دولت برای تهران در نظر گرفته شده و دولت کنونی رقم پیش پرداخت آن را خوشبختانه پس از سال‌ها تقبل کرده و مسیر پرداخت آن هموار شده و در جلسه اخیر نیز مقرر شد تا پایان ماه جاری از طریق بانک شهر موضوع عملیاتی شود. البته دولت قول هفته آینده را داد؛ اما پیش بینی ما تا پایان اردیبهشت ماه است.
وی ادامه داد: با رایزنی با طرف چینی موافقت شده که ۷۹۰ دستگاه واگن را با همان پیش پرداخت داشته باشیم و مقرر شد در سفری که به چین خواهیم داشت واگن‌ها ۱۴ ماهه تحویل داده شود.
زاکانی همچنین از به نتیجه نرسیدن مذاکره با مپنا برای واگن پارس خبر داده و گفته بود: وعده داده‌اند که ماهیانه یک رام قطار تحویل می‌دهند. البته هنوز روی قیمت به توافق نرسیده‌ایم!
اخیرا دوباره بدنبال سفر شهردار تهران به چین، موضوع این قرارداد و پیشرفت در اجرای آن خبری شد.
خرید ۱۰۵۰ واگن از چین!
محسن هرمزی معاون زاکانی درباره دستاوردهای سفر شهردار تهران و هیأت همراه به کشور چین، اظهار کرد: مهم‌ترین دستاورد نهایی شدن قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگن بود که با ۲۵ درصد افزایش به ۷۹۱ دستگاه رسید.
وی موضوع «انتقال تکنولوژی» را دیگر دستاورد مهم سفر چین دانست و اضافه کرد: در مذاکرات اولیه تنها صحبت از تأمین بدنه توسط چینی‌ها بود؛ اما قراردادی که امضا شد، برای ساخت و انتقال فناوری ۸۴۰ دستگاه بوژی (پلتفرم متحرک قطار شامل موتور و سیستم تعلیق) نیز هست.
معاون شهردار تهران افزود: به این ترتیب، ۸۴۰ دستگاه بوژی با مشارکت طرف چینی به‌طور کامل در ایران ساخته و تکنولوژی‌های مربوطه به کشورمان منتقل خواهد شد، بنابراین عملا مجموعه واگن‌سازی تهران به باشگاه سازندگان واگن و بوژی در دنیا اضافه خواهد شد و فناوری لازم برای ساخت همه مراحل قطارهای شهری در ایران وجود خواهد داشت.
وی درباره دستاوردهای دیگری که در جریان این سفر حاصل شد، بیان کرد: همچنین در جریان بازدید آقای زاکانی از شرکت سازنده، برای تأمین ۲۵۹ دستگاه واگن دیگر نیز تفاهم کلی صورت پذیرفت. به این ترتیب امیدوار هستیم بتوانیم تمام سهمیه ۱۰۵۰ دستگاهی شهر تهران را (مصوب برنامه ششم توسعه) محقق کنیم.
به گزارش صنعت احداث و به نقل از ایسنا، بر اساس آنچه معاون شهردار تهران گفته در مجموع، ساخت ۱۰۵۰ واگن به چین واگذار شده است در حالی که شرکت های ساخت واگن داخلی چشم انتظار سفارش هایی هستند که می تواند چرخ‌شان را بچرخاند و خط های تولیدشان را فعال نگه دارد.
فناوری که از آن سخن گفته شده کجا قرار است انتقال داده شود؟
این ماجرا عکس العمل استاندار مرکزی را نیز بدنبال داشت. وی در توئیتی این سوال را مطرح کرده است که فناوری که از آن سخن گفته شده کجا قرار است انتقال داده شود؟ او همچنین با اشاره به توانمندی واگن پارس در ساخت بوژی اشاره کرده و گفته است بوژی ساخت واگن پارس مپنا قبلا تحویل همین مترو تهران شده است.
وی ضمن دعوت برای بازدید از واگن پارس مپنا و توانمندی این شرکت در تولید بوژی گفته است ” آنچه در انتقال فناوری واجد اهمیت است سامانه انتقال قدرت و سامانه کنترل است که هیچ وقت واردکنندگان اجازه ندادند در داخل پا بگیرد.
به گزارش صنعت احداث و به نقل از ایسنا، به دنبال انتشار اخبار به نتیجه رسیدن واردات واگن های خریداری شده شهرداری تهران از چین، نگرانی ها در واگن پارس نسبت به تعطیل شدن خط تولید واگن مترو بالا گرفت.
سالن های تولیدی که خالی می مانند
“نخستین”، معاون مهندسی واگن پارس مپنا در این باره اظهار کرد: عملا با ورود این ۷۹۰ واگن مترو توسط شهرداری تهران، بازار این محصول تا چند سال اشباع می شود و نیازی به تولیدات داخلی نخواهد بود، در نتیجه سالن های تولید واگن مترو همچنان خالی خواهند ماند.
وی با بیان اینکه این شرکت همچنان توان تولید لوکوموتیو را نیز دارد و سال گذشته ۱۰ دستگاه لوکوموتیو پارس ۳۳ تحویل خطوط ریلی داده است، گفت: نیاز است مسئولان با تصمیمات درست به تولیدکننده و تولید داخل کمک کنند.
معاون مهندسی واگن پارس مپنا اظهار کرد: اولین شریان های مترو در کشور با عنوان پروژه ۷۷ دستگاه در سال ۸۳ توسط واگن پارس ساخته شده است. در سال های ۸۶ و ۸۷، قرارداد تولید ۲۰۳ دستگاه واگن مترو دیگر نیز توسط واگن پارس منعقد شده که تحویل تهران شده است.
نخستین با بیان اینکه واگن پارس بر مبنای تجربه، توان و دانش موجود، از توانایی تولید واگن های مترو برخوردار است ادامه داد: از سال های ۹۰ و ۹۱، سالن های تولیدی واگن های مترو خالی مانده اما اگر قرارداد منعقد شود سالن ها آماده راه اندازی مجدد هستند.
معاون مهندسی واگن پارس مپنا خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه تیم مهندسی ما با استانداردهای روز جهان کار می کند، محصولات این شرکت توان رقابت با متروهای روز دنیا را خواهند داشت و مطابق استاندارد تحویل خواهند شد.
نخستین اضافه کرد: شرکت های تولید کننده خودرو ریلی در داخل کشور توان تولید مترو را دارند و پیمانکاران زیادی در کشور می توانند برای تولید این واگن ها فعال شوند که این خود سبب رونق صنعت و مانع خروج ارز از کشور خواهد شد.
صرفه جویی ارزی ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار یورویی
نخستین با بیان اینکه قیمت حدودی هر واگن مترو بین یک میلیون تا یک میلیون و ۱۰۰هزار دلار است گفت: اگر این محصول در کشور ساخته شود حداقل بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار یورو صرفه جویی ارزی برای هر واگن بدنبال خواهد داشت.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه ظرفیت تولید ناوگان ریلی کشور، بالا و قابل توجه است، مسئولین کمک لازم را در سالی که با نام سال رونق تولید و مهار تورم نامگذاری شده انجام دهند و تا حد امکان از تولیدکننده دفاع کنند تا این شرکت سرپا باشد.
کارگران نگرانند
فیروزی مدیر بزرگانی و خدمات پس از فروش و فرمانده بسیج واگن پارس مپنا نیز اظهار کرد: با توجه به سبقه شرکت واگن پارس در تولید محصولات مختلف، رزومه خوبی در تولید واگن های مترو در سال های ۸۵ و ۸۸ طی دو مرحله وجود داشته که برگ زرینی در افتخارات واگن پارس است.
وی افزود: متاسفانه اخباری که اخیرا شنیده شده، نشان از این دارد که تامین واگن مترو به سمت و سوی واردات از خارج کشور سوق پیدا کرده و این امر سبب نگرانی مجموعه کارگری واگن پارس مپنا شده است.
فیروزی اضافه کرد: اخباری که درخصوص واردات محصولات تولید داخل شنیده می شوند با شعار چند سال اخیر، مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری که بر گسترش و حمایت از تولید داخل تاکید دارد، مغایرت دارد و توقع ما از مسئولین در این زمینه کمک به رونق تولید است.
مدیر بزرگانی و خدمات پس از فروش واگن پارس مپنا خاطرنشان کرد: از طرف پرسنل واگن پارس مپنا و تیم طراحی مهندسی این شرکت اعلام می کنم که آمادگی طراحی و ساخت هرگونه واگن مترو برای بهره‌برداری داخل را داریم کما اینکه قبلا نیز این کار انجام شده است.
فیروزی تاکید کرد: مخاطب شرکت در بحث خودروهای ریلی برقی و مترو، شهرداری ها و قطار شهری از جمله مترو تهران است و شنیدن خبر واردات مترو از سوی این شهرداری خبر نامیمونی است که به تولید داخل ضربه وارد می کند و این توقع وجود دارد که با توجه به قول های مسئولین در خصوص تولید داخل چنین اتفاقی رخ ندهد، یا حداقل درصدی از تامین چنین نیازهایی به سمت شرکت های داخلی از جمله واگن پارس مپنا سوق داده شود.
تهدید تعدیل نیرو در کمین کارگران خط تولید واگن مترو
سیدمحمود میرعلی یاری رئیس شورای کار واگن پارس نیز گفت: واگن پارس با اتکا به نیرو و دانشی که دارد در سال گذشته هزار دستگاه لوکوموتیو و واگن مسافری و باری تحویل شرکت حمل و نقل ریلی ایران داده است.
وی اظهار کرد: واردات بی رویه محصولاتی که این شرکت توان تولید آن ها را دارد، کارگران را دلسرد می کند در حالی که می توان از این فرصت ها برای توسعه اشتغال و افزایش ظرفیت شرکت استفاد کرد. امکان تولید لوکوموتیو، واگن مسافری و مترو در این شرکت وجود دارد، اما با این حجم واردات، فرصت تولید از واگن پارس گرفته شده است.
میرعلی یاری تاکید کرد: واگن پارس می تواند ماهیانه حداقل ۴ لوکوموتیو، یک رام کامل مترو و ۱۰ دستگاه واگن مسافری تحویل ناوگان حمل و نقل کشور دهد و کارگران علاقه دارند که این ظرفیت بکار گرفته شود تا کار به تعدیل نیرو کشیده نشود.
رئیس شورای کار واگن پارس با بیان اینکه تنوع فعالیت واگن پارس زیاد است. واگن های باری حمل غله، واگن های لبه کوتاه، لبه بلند، بالاست و واگن های مسافری و ۲۶ متری در این شرکت تولید می شود.
به گفته وی، خط تولید واگن های مترو در واگن پارس در حال حاضر نیمه تعطیل است و این واردات باعث می شود که خط تعطیل شود و ۲۰۰ نیروی واگن پارس در معرض خطر تعدیل قرار بگیرند.
پیگیر عملیاتی کردن قرارداد ساخت ۳۴۰ واگن سفارش شهرداری تهران توسط واگن پارس هستیم
جودکی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی نیز در این رابطه اظهار کرد: ما دو سند بالادستی شامل فرمایشات مقام معظم رهبری و تاکید ایشان برای استفاده از توان داخل و قانون استفاده حداکثری از ظرفیت داخلی داریم که ملزم مان می کند که اول ظرفیت های داخلی را ببینیم و اگر این ظرفیت ها اجازه یا کفاف نداد به سمت ظرفیت های خارجی برویم.
وی با بیان اینکه در رابطه با موضوع این واگن ها به شهرداری تهران اعتراض جدی کردیم، در توضیح این قرارداد افزود: در سال ۱۳۹۵ قراردادی منعقد شده و قرار بر این بود که ۳۴۰ دستگاه واگن مترو را واگن پارس تولید کند ولی شهرداری تهران به دلایل مختلف این بخش را پیگیری نکرده و خرید ۶۷۰ دستگاه واگن از چین را پیگیری کرده است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی افزود: ما از طریق استانداری و وزارت صمت موضوع را پیگیری می کنیم و با دفتر ریاست جمهوری نیز مکاتباتی صورت گرفته و تمام حرف ما این است که به سند بالادستی که بر استفاده حداکثری از تولید داخل تاکید می کند برگردیم و این سند فصل الخطاب قرار گیرد و بر مبنای قانون استفاده از ظرفیت های داخلی درصدد عملیاتی کردن ساخت ۳۴۰ دستگاهی هستیم که قبلا قرارداد آن منعقد شده است.
جودکی اظهار کرد: در حال حاضر بر این مهم متمرکز هستیم که توان تولید واگن واگن پارس بکار گرفته شود و قراردادی که شهرداری تهران با واگن پارس داشته و عملیاتی نشده حتما عملیاتی شود.
وی افزود: فعلا در حال پیگیری عملیاتی کردن قرارداد اولیه هستیم و در فاز بعد پیگیر هستیم که قراردادهای همه شهرداری هایی که نیازمند واگن مترو هستند بر مبنای قانون استفاده از حداکثر توان تولید داخل با مجموعه های دارای ظرفیت تولید داخلی منعقد شود و اگر کفاف نداد از ظرفیت فاینانس یا هر روش دیگری برای واردات استفاده کنند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی گفت: مصوبه ای که شهرداری تهران در حوزه واردات واگن به آن استناد می کند مصوبه شورای اقتصاد در برنامه ششم توسعه است که در زمان تصویب این مصوبه، بر اساس ظرفیت های موجود آنزمان، اجازه واردات واگن داده شده بود. ولی امروز در سال ۱۴۰۲ هستیم و شرایط و توان تولیدمان تغییر کرده و تمام بحث ما در وزارتخانه این است که تمام ظرفیت های تولید داخل ابتدا باید بکارگیری شود و اگر پاسخگو نبود به سمت واردات برویم و رییس جمهور نیز با این مهم موافق هستند.
جودکی افزود: دلیلی که جدیدا برای رفتن به سمت واردات واگن می آورند، استفاده از ورق آلومینیوم در بدنه واگن هاست در حالی که استفاده از این ماده در بدنه واگن ها هزینه تولید را افزایش می دهد و صرفا برای متروهایی مطلوب است که در شرایط رطوبت بالا کار می کنند و ورق های استینلس استیل در چنین شرایطی جواب نمی دهد ولی ما در شهرهایی که حجم رطوبت بالا نداریم نیازمند استفاده از این تکنولوژی نیستیم پس در این شرایط چرا باید هزینه گزاف کنیم.
هزینه کردی که ضرورتی ندارد
وی تاکید کرد: نباید هزینه بیت المال برای واردات واگنی استفاده شود که در مترو تهران ضرورتی به استفاده از آن نیست. در واقع میزان رطوبت تهران این ضرورت را ایجاد نمی کند که حتما در ساخت واگن مترو از ورق آلومینیوم استفاده شود و واگن های ساخت واگن پارس جوابگوی نیاز تهران هستند و تکنولوژی روز در ساخت محصولات آنها بکار می رود. از طرفی به شرکت بهره برداری مترو تهران و سایر شرکت های بهره برداری هم گفته ایم از واگن پارس بازدید کرده و در فضای برابر، تکنولوژی موجود را مقایسه کنند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی افزود: در حال حاضر باید بپذیریم که در حوزه تکنولوژی تولید واگن، چیزی از خارجی ها کم نداریم و تمام اجزا را تولید می کنیم. ضمن اینکه اورهال، نگهداری و تعمیر و نگهداری واگن ساخت داخل در همین کشور بدون هزینه های جانبی انجام می شود. بعضا مدعی هستند که اینکار را در شرکت های واگن سازی داخلی انجام می دهند ولی مسئله اینجاست که برخی شرکت هایی که آن ها می گویند در واقع باز هم سرمایه گذارشان چینی است در حالی که ما علاقمند هستیم از توان آن دسته از شرکت های داخلی استفاده شود که سرمایه گذار ایرانی دارند، با تکنولوژی بالا کار می کنند و بازار صادراتی دارند. برخورداری از بازار صادراتی نشان می دهد که بازار بین الملل شرایط و کیفیت تولید این شرکت ها را پذیرفته است.
جودکی از کسانی که بدنبال این محصول هستند خواست که به قوانین کشور و منویات مقام معظم رهبری توجه کافی داشته باشند و از ظرفیت داخل غافل نشوند تا هم کارگر ایرانی و هم اقتصاد کشور تامین شود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا جذابیت استفاده از رانت های وارداتی یا منافع حاصل از صادرات می تواند از عوامل علاقمندی به واردات واگن باشد، گفت: با توجه به اینکه واردکننده شهرداری ها هستند نمی توان گفت چنین عاملی سوق دهنده آنها به سمت واردات است، اما ممکن است هنوز اعتماد و اطمینان را به کالای داخلی پیدا نکرده باشند که ما امیداوریم که اینگونه نباشد و اطمینان به ساخت داخل ایجاد شود.
واردات واگن، خلاف قانون است
۱۶ شهریورماه ۱۴۰۱ دکتر خدائیان رییس سازمان بازرسی کل کشور در حاشیه بازدید از شرکت واگن پارس مپنا در اراک، واردات واگن را امری خلاف قانون عنوان کرد.
وی گفت: خوشبختانه این شرکت فعال است و ساخت واگن و لوکوموتیو را دنبال می کند و آماده تامین نیاز کشور است. یکی از مشکلات شرکت واگن پارس این است که مسئولان وزارت راه و شهرسازی باید از قبل نیازهای خود را به این شرکت که ظرفیت تولید لوکوموتیو را دارد سفارش دهند، اما متاسفانه به موقع سفارش نمی دهند و تقاضای واردات لوکوموتیو را به دولت می دهند در حالی که اگر به موقع ثبت سفارش کنند، واگن پارس توان و ظرفیت تولید لوکوموتیو را دارد، همچنین شرکت در عرصه تولید واگن نیز بسیار توانمند است، اما بعضا شاهد واردات واگن هستیم که این امر خلاف قانون است چراکه قانون حمایت از تولید اجازه نمی دهد کالایی که توان ساخت آن در کشور وجود دارد، وارد شود. سازمان حتما به موضوع ورود می کند و اگر خلاف قانون عمل شده باشد متخلفان به مراجع ذیصلاح معرفی می شوند.
اینکه قانون حمایت از تولید ساخت داخل چه می گوید و مسئولان در نهایت چه می کنند، تناقضی آشکار را مدام پیش چشم مان می آورد و در نهایت، آنچه باقی می ماند سر بی کلاه تولیدکنندگان داخلی است.
ملانژاد مدیرعامل واگن پارس سال گذشته به ایسنا گفته بود که این شرکت این ظرفیت را دارد که سالانه هزار تا ۱۲۰۰ دستگاه انواع واگن را تولید کند.
براساس آنچه مدیرعامل واگن پارس گفته و تجربه عملی این شرکت در ساخت این تعداد واگن، تمایل شرکت های بهره بردار و شهرداری ها به خرید واگن از خارج از کشور سوال برانگیز و تاسف آور است.
سال گذشته خوشحال بودیم که واگن پارس پس از حدود ۱۵ سال، مجددا به دوران اوج خود بازگشته و کارگران به شدت مشغول کارند و امیدوار بودیم که روزهای سخت بیکاری و بی پولی به این شرکت بازنگردد و خاطرات تلخ سال های گذشته در این شرکت تکرار نشود، اما اگر روند واردات انواع محصولاتی که این شرکت توان تولید آن ها را دارد ادامه یابد خطوط تولید این غول صنعتی که به تازگی بیدار شده بود دوباره یک یک از دور خارج شده، کارگرانش بیکار می شوند و خواب سنگین بیکاری دوباره بر واگن پارس مستولی می شود.